Almelo maakt, zoals elke gemeente in Nederland, ieder jaar een zogenoemde programmabegroting. Dat is het belangrijkste document waarin staat wat de gemeente het komende jaar wil bereiken, welke plannen daarvoor op de agenda staan en hoeveel geld dat allemaal mag kosten.
Invloed op de toekomst
De gemeenteraad stelt de begroting elk najaar vast, meestal in november, en bepaalt daarmee de koers voor het volgende jaar. Ook wordt alvast vooruitgekeken naar de drie jaren daarna, zodat duidelijk is welke keuzes nu invloed hebben op de toekomst.
Compleet beeld
In de programmabegroting wordt het beleid verdeeld over verschillende thema’s, zoals zorg en welzijn, wonen, economie, onderwijs, veiligheid, cultuur en sport. Per onderdeel wordt beschreven wat de gemeente wil bereiken, welke activiteiten daarvoor worden uitgevoerd en wat de financiële gevolgen zijn. Zo ontstaat een compleet beeld van alle gemeentelijke plannen, van grote investeringen tot kleinere initiatieven in de wijken.
Wat te doen bij tegenvallers
Naast de inhoudelijke plannen bevat de programmabegroting ook een financieel overzicht. Daarin staan de inkomsten en uitgaven, de meerjarenraming, de balans van bezittingen en schulden en de reserves die de gemeente achter de hand houdt. Ook worden risico’s in beeld gebracht, zodat de raad weet wat er kan gebeuren als bepaalde inkomsten of uitgaven tegenvallen.
Waar gaat het belastinggeld naar toe?
De programmabegroting is niet alleen een financieel document, maar ook een belangrijk sturingsinstrument. De gemeenteraad gebruikt het om richting te geven aan het beleid en om later te kunnen controleren of het college van burgemeester en wethouders de plannen goed heeft uitgevoerd. Voor inwoners en ondernemers is de begroting interessant omdat zij er kunnen zien waar hun belastinggeld naartoe gaat en welke projecten in hun omgeving gepland staan.
Investeringen
In Almelo bijvoorbeeld gaat het in de begroting van 2025 over uiteenlopende onderwerpen: de renovatie van het afvalbrengpunt bij Twente Milieu aan de Turfkade, de aanleg van een nieuwe camperplaats bij het kanaal, investeringen in sportaccommodaties en maatregelen tegen eenzaamheid zoals de campagne “Hoi, ik zie je!” Ook is er aandacht voor woningbouw, duurzaamheid en het onderhoud van wegen en groen.
Halverwege een evaluatie
De bespreking van de programmabegroting is ieder jaar een belangrijk politiek moment. In oktober publiceert het college van B&W het concept, waarna de gemeenteraad het document in november vaststelt. Halverwege het jaar volgt een evaluatie, de zogenaamde bestuursrapportage, waarin de raad bekijkt of het geld goed is besteed en of de doelen zijn gehaald.
Op een begrijpelijke manier
Voor inwoners heeft de programmabegroting directe gevolgen. De hoogte van lokale belastingen, de kwaliteit van voorzieningen zoals wegen en zorg, en de ontwikkeling van projecten in de buurt hangen allemaal samen met wat in dit document wordt vastgelegd. Daarom proberen steeds meer gemeenten, ook Almelo, de begroting op een begrijpelijke manier te presenteren, zodat iedereen kan zien wat er met het gemeenschapsgeld gebeurt.
Moties en amendementen
In het oordeelsvormend beraad van dinsdag 28 oktober kunnen de woordvoerders van de raadsfracties met het College in gesprek gaan over de programmabegroting 2026-2029. De raadsfracties kunnen hun financieel politieke reactie geven op de begroting en daarbij hun voorgenomen amendementen en moties aankondigen, vragen stellen aan het College en tevens met elkaar in debat gaan over de programmabegroting. De besluitvorming over de programmabegroting vindt plaats in de raadsvergadering van donderdag 6 november 2025.
Zo is de programmabegroting eigenlijk het kompas van de stad: het laat zien waar Almelo naartoe wil, wat daarvoor nodig is en hoe de gemeente daar stap voor stap naartoe werkt.
