De gemeente Almelo laat onderzoeken welke rol zij heeft gespeeld bij de onteigening en doorverkoop van vastgoed van Joodse inwoners tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
De Overijsselacademie voert het onderzoek uit, samen met een nog op te richten klankbordgroep.
Drie hoofdvragen
Het onderzoek richt zich op drie vragen:
-
Welke betrokkenheid had de gemeente Almelo bij de onteigening van huizen, inboedels en bedrijven door de Duitse bezetter?
-
Hoe ging de gemeente ná 1945 om met deze eigendommen?
-
Zijn er na de oorlog nog lokale belastingen geheven over de oorlogsperiode bij Joodse inwoners, hun erfgenamen of bewindvoerders?
Doel van het onderzoek
Veel Nederlandse gemeenten lieten de afgelopen jaren soortgelijk onderzoek doen. Almelo wil nu ook in kaart brengen hoe de eigen rol is geweest en daar verantwoording over afleggen.
Voortgang
Het college belooft de gemeenteraad tussentijds te informeren over de voortgang.
Onderzoeksplatform Pointer
De NOS meldde begin dit jaar het volgende: “In 139 Nederlandse gemeenten is onderzoek gedaan naar de onteigening en doorverkoop van panden van Joodse eigenaren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat meldde het journalistieke onderzoeksplatform Pointer. De gemeenten komen voor in de zogenoemde ‘Verkaufsbücher’, waarin de Duitsers tijdens de oorlog vastlegden welke panden die toebehoorden aan Joden waren verkocht. Aan de hand van deze informatie lanceerde Pointer in 2020 een groot online project met een kaart waarop te zien is waar deze panden stonden”, aldus de NOS.
139 zijn afgerond
Naar aanleiding daarvan besloten veel gemeenten om onderzoek te doen naar hun rol bij de verkoop van de bewuste panden. In de Verkaufsbücher komen 218 gemeenten voor. In 167 daarvan is een onderzoek aangekondigd, waarvan er dus 139 zijn afgerond.
Doet nabestaande melding?
Er zijn dus vijftig gemeenten die nog geen onderzoek hebben gedaan. Bij het merendeel gaat het om een handjevol panden van Joodse eigenaren. In zes gemeenten gaat het om tien huizen of meer: Almelo, Rijswijk, Midden-Drenthe, Hengelo, Waterland en Culemborg. De gemeente Almelo – waar zestig van dergelijke panden verkocht zijn – wil afwachten “tot een nabestaande melding doet van een mogelijke dwaling”. De gemeente Almelo laat nu dus ook onderzoek doen.
